Reseñas y comentarios

Mentras lía non podía deixar de preguntarme se realmente se trataba dun libro de memorias ou dunha novela de ficción contemporánea. Entendín o primeiro cando lin a sinopse, pero enseguida parece todo demasiado elaborado como para ser real, unha confluencia improbable de circunstancias.

Abonda para que o libro sexa marabilla o xeito en que está escrito, unha narración clara de acontecementos confunsos e cheos de aristas, onde os protagonistas non sempre teñen clara a distinción entre a realidade e a imaxinación, esa fronteira entre os creemos que son feitos e o que queremos que sexan os feitos.

Atrapoume desde un inicio, cun prologo fermososo que describe con respeto e amor o que é o seu fogar, unha montaña. Tara críase tanto nun fogar disfuncional (creo que aquí cadra ben o adxectivo) como sentindo e apreciando a natureza que a rodea.

O relato da súa vida está contado desde a idade adulta tal como lembra o acontencido apoiándose nos diarios que foi completando desde moi nena. A súa memoria do pasado entra en conflito a miúdo coa dos outros protagonistas, adoptando formas e significados (interesados?) moi diferentes para todos eles, dependendo do marco moral no que se apoian.

O libro é difícil de ler en moitas dos seus capítulos, con comportamentos de abuso e maltrato, tanto físico como psicolóxico, unha historia de dominación, sumisión e negación da persoa. A partir de certo grao de emancipación da protagonista, cando esta é xa posible, non deixaba de pensar «fuxe, agora que podes, e non mires atrás». Pero disto trata o relato, de poñer nunha báscula a lealdade debida á familia e a autoafirmación como persoa digna de respecto. O conflito de Tara é a confluencia nela desas forzas que no seu caso semellan incompatibles. É doado, visto desde fóra, dicirlle «fuxe». É doado darlle consellos ás outras persoas, máis que tomar acción sobre o que sabemos que nos convén pero non nos atrevemos a facer, polo que sexa.

Con toda a crudeza do contado nunca cae no efectismo da vulgaridade ou do morbo. Hai certas lagoas no relato, aspectos da súa vida sobre os que pasa de perfil simplemente insinuándoos, pero creo que hai que respectar esas omisións. Pode que, chegando ao final do relato este se volva un pouco redundante, non aporta o xeito en que afonda na descrición das posturas que toman os protagonistas, pero entón lembras que eses anos «redundantes» son anos vividos por persoas, anos con posturas enquistadas e de sufrimento que merecen ser descritos, non son capítulos de recheo para facer un libro máis gordo.

Se digo que é «difícil de ler» refírome á historia, non ao xeito en que está escrito que, como digo, é fluído, con palabras acaídas ao contexto e que transmiten emoción (dor, angustia, amor, soidade, desamparo,…).

Fun á biblioteca ebiblio.es a por este libro, se tes oportunidade non deixes de lelo.

Para ser o relato da vida dun anodino profesor de universidade a verdade é que a lectura desta novela enganchoume. Probablemente porque está ben escrita, a miúdo cunha linguaxe clara e precisa, con esa habilidade para describir o mundo «non material», o que sinten as persoas.

Comeza a novela dun xeito simple, con frases curtas e planas, como temerosa de saír da terra como a propia historia do protagonista.

Dun xeito súpeto todo cambia, cunha cita nunha clase que o desvía do camiño previsto e leva a William Stoner a ese metamundo da Universidade.

As relacións personais e familiares fían a novela, cos avatares de calquera persoa aburrida pero que o autor saber expresar e canalizar na liña de pensamento de Stoner (case sempre en terceira persoa). Botei en falta, quizá, estar dentro da cabeza das protagonistas femeninas, preguntarlle a elas pola súa versión, pois tiven a sensación de que era Stoner quen as interpretaba. Rara vez falaron en primeira persoa no relato.

Gustoume especialmente os últimos dous capítulos, non só polo xeito en que resolve a historia se non como describe o que só son sensacións, nin tan siquera pensamentos (sen facer spoiler, isto é o que queda de Stoner).

O autor non ten reparo en expoñer as debilidades e miserias dos personaxes, todos teñen, nin tampouco as xustifica, só as expón como elemento de xuizo para o devir da historia.

Dubidei entre poñerlle tres ou catro estrelas⭐️, porque as intrigas e política da comunidade académica non me resultaron nada interesantes. Pode que ao engadilas o autor puidese profundizar no carácter do protagonista proclive a evitar os conflitos así como na natureza política que nun amplo sentido teñen esas relacións xerárquicas.

É unha novela para ler con calma e tranquilidade de espíritu, para estar en paz coa asunción do paso do tempo, da vida.

Canto aprendes con estas novelas de ficción histórica, onde colocan os personaxes nun entorno real do pasado.

É perigoso dar por válidas as posturas políticas que adoptan os personaxes, ou dar por acontecidos os xiros argumentais, pero si serve para comprender a época na que se desenvolve.

Non hai que levarse a engano tampouco, incluso a wikipedia é máis realista :D (con respeto). Vaia isto como aviso, que despois lemos as metáforas das Sagradas Escrituras (cales queiras) e montamos un cristo por tomalas ao pé da letra. Ou poñemos morros porque Fulanite traizoou a Menganite nunha teleserie e iso-non-pode-ser-porque-me-caía-ben-menganite.

A novela está escrita ao xeito de David Mitchell, ao xeito de xuntar relatos cadeados de xeito máis ou menos liviano (nesta novela máis ligados que noutras) e que narran desde o punto de vista de diferentes protagonistas facendo avanzar o relato.

O tempo e distancias a cabalo dos séculos XVIII e XIX non son os asctuais e enruga un pouco o corazón algunha das historias personais e as decisións que toman os personaxes. O «tempo» e a súa escala (o transcurrir) quizás foi un dos aspectos que me causou máis impresión na novela.

Vale que é unha novela, pero daslle verosimilitude e méteste na historia tomando partido. O «valor da vida humana» é un activo que non sempre cotizou igual en todas as culturas e épocas, incluso a día de hoxe existe gran variabilidade no mundo en que vivimos. As condicións de salubridade, a expectativa de vida (personaxes con corenta anos no ocaso da vida...).

A lectura mantívome enganchado este par de semanas, de xeito regular devorando capítulos cando podía.