Reseñas y comentarios

Eu: aquí, pensando.

(...)

Non son quen de sintetizar en dous párrafos o que denuncia esta novela: a discriminación das mulleres en todos os eidos polo feito de selo. A novela por o foco na violencia física e psicolóxica que algúns (demasiados) maridos exercen sobre as súas(!) mulleres.

Not all men!! (escoito)

Pois claro que non. Falamos dos roles asignados polo sistema establecido. Noutras sociedades son (foron, serán) diferentes, e o relevante é que os sistemas e as relacións sociais poden cambiarse de xeito consciente. Non é designio divino(!), nin tampouco a Selección Natural (forza motora da evolución), que de todo se escoita.

Tamén hai mulleres malas!!! (escoito)

Pois claro. O tema é parecido (en termos de xeneralización) ao listos/tontos/ignorantes/palurdos/traballadores/you-name-it que son outros pobos. Os centroeuropeos son moi traballadores e moi produtivos!! (escoito). Aquí se vive mejor!!. My ass.

Xa estou a misturar auga con aceite. Mellor deixalo.

Nin machista nin feminista! (escoito)

É a vida social a xestión das relacións de poder?

A novela

A descrición da protagonista inicial (influencer) botábame un pouco para atrás, pero pronto se ve que é o xeito en que autora escolle un personaxe actual, para facernos ver que isto non é algo que pasaba antes, se non que é de agora.

Descríbese con crudeza e de xeito explícito (de forma necesaria) a violencia sobre a parella. Para iso recúrrese a dúas liñas temporais converxentes a través dun suceso paranormal e da historia familiar dos personaxes.

Aproveita a autora para reivindicar asimesmo, e pór en valor, a dignidade das mulleres que en tempos aínda máis difíciles loitaron por dereitos humanos fundamentais. Non esquece facer un aceno ao valor da cultura propia e ao proceso tamén violento que supón verse na obriga de abandonala (por medios violentos ao fin).

O libro está dispoñible na biblioteca pública.

A sensación aquela de mirarse ao espello e ver algo que nos caracteriza, incluso nos define, asumila con naturalidade, pero hai quen te mira e parécelle unha eiva, mais para ti é simplemente parte de quen es, sen maior importancia. Sabes que non es mellor ou máis importante que outras, só es ti.

Emporiso, se veñen a darche a turra con A ver cando arranxas iso, ou Tes que ir ao médico a que cho vexa, ou peor aínda... non tes dereitos fundamentais garantidos ou sofres discriminación social (nas relacións persoais, laborais, coa administración pública,...) debido a esa característica túa, entón complícase a cousa e comezas a mirarte ao espello doutro xeito, a pensar en como arranxar o "problema", a tapalo, a que non se vexa.

O libro son relatos curtos, moi breves algúns, case fragmentos de escenas, onde se intenta pór en valor a lingua que nos é propia. Un valor que vai máis alá do político ou incluso da industria cultural, alumando a idea de que a ferramenta que usamos para comunicarnos desenvolveuse durante xeracións para adaptarse e definir ás persoas e ao seu xeito de vivir. Dentro desa lingua está a esencia do pobo que a usa.

As sociedades cambian, e cambian de ferramentas que usan, que agora xa non lles valen ou cren que van mellor servidas con outras. Pero, tes certeza de que non vale? Non estarás perdendo algo de ti nese proceso?, algo valioso en si mesmo, parte de ti, unha herdanza que alguén coidou e deuche a responsabilidade de coidar, non para ti, se non para quen ha de vir. A responsabilidade é co futuro.

Non teño conceptualizada unha teoría nin elaborado un discurso que soltarche aquí, non temas, xa remato.

Algunha escena do libro ponche un sorriso na cara, outras son un trago acre de realidade. Non todos teñen que ver coa lingua que nos define (mescuchas Gadis?) mais todos apuntan á formación da identidade. Non, máis ben á definición da identidade, ao que nos define como persoas. A veces dun xeito alegórico en relación á natureza, outras atendendo ao amor por outras persoas.

Si, refírese ao idioma galego e a Galiza, pero non só.

O obxectivo deste libro é quitarlle o medo á xente a correr por camiños.

Motivación

O temor ao que non coñecemos semella ser un dos factores principais que fan que a xente non corra na natureza. A curiosidade non abonda para superalo, e este libro intenta darlle unha man e acompañar a quen o precise.

O libro publicouse en 2014 (hai dez anos) e algunhas das referencias e bibliografía poden parecer desactualizadas, pero o 99% do contido do libro é totalmente asimilible á época actual.

Dito isto, eu non fun quen de ler todos e cada un dos capítulos ao completo. Ao estar orientado, principalmente, a persoas que corren pero só o fan en asfalto/pista entón a min facíaseme repetitivo a veces e redundante, como se me estivesen contando algo que xa sabía. De feito así é despois de tantos anos correndo polo monte.

Quitarlle ferro

Trailrunning é correr por camiños. Non é ultrarunning, non é carreiras de montaña, é un concepto moito máis amplo (e inclusivo), onde entra todo aquelo que se fai fóra do asfalto e a pista. Si, podes estar correndo máis alá dun maratón; podes subir e baixar de altos cumios, pero tamén dar voltas a esos camiños de terra estreitos e revirados que hai no parque enfronte á túa casa. Ou na contorna da praia. Ou esos carreiros que soben aos muíños e que pasan por diante da porta.

Correr por camiños é correr. Empezas por camiños fáciles e transitables e vas complicando a cousa, se che presta. Non precisas equipamento especial (para comezar), nin adestrar desta ou aquela maneira, o principal é ter respeto polos lugares por onde pasas correndo, pola natureza, polos animais e as demais persoas. Personalmente serviume para lembrar certos conceptos, o que é relevante e accesorio, a que cousas hai que prestar atención en cada caso.

Tamén, neste eido, non me resultou relevante aprender a diferente sociabilidade que ten o oso grizzly do oso negro, ou como mitigar o mal de altura, ou correr con neve, ou no deserto,... o que non quita de que para ti o poida ser.

Algúns aspectos do libro están moi orientados a unha perspectiva norteamericana (USA), onde o trailrunning é algo así como o descubrimento da natureza, onde teñen en mente os grandes espazos públicos e parques (aquelo é moi grande de dios e están ben servidos neste aspecto), pero o libro apela directamente a desfrutar, a apreciar o camiño que temos ao lado da casa.

Hai interludios no libro onde aparecen comentarios ou reflexións de corredoras e corredores famosos que ilustran o concepto do cal estamos a ler nese capítulo. Tamén, ao final de cada capítulo, temos unha pequena recensión, a xeito de convite, para ir descubrir esos lugares tan bonitos onde perderse(!) correndo.

Corolario

Non nos sobra a ninguén prestar máis atención, escoitar e atender os sinais que nos envía o noso corpo, entender os diferentes signos da fatiga, cando preocuparse e cando non, normas básicas de seguridade para a nosa saúde, os diferentes tipos de adestramento e técnica que nos axudarán a ir correndo con maior seguridade e desfrutar máis. Pero prestar atención non significa perderse nun mar de dúbidas e non saír a correr relaxados porque nos parece todo moi complicado.

Pode que precises unhas endereitas para saber o tipo de material preciso para cada tipo de terreo, protexerte da meteoroloxía, que tipo de alimento levar,... é dicir, a intendencia e a loxística que pode traer o feito de ir correr pola natureza. Precisas planificar adestramentos? aquí tamén hai capítulos dedicados a iso, de forma xenérica para toda unha tempada así como específicos dependendo do aspecto da carreira que pretendas mellorar.

Non vou facer apoloxía de correr por camiños, ti verás. Pero non teñas medo, o trailrunning está na porta da casa.

Obertura.

O libro é unha porta aberta á curiosidade, para despertala ou estimulala.

Interludio.

Que un fotón se defina como unha partícula sempre me leva a confusión. É desas cousas que por máis que les non acabas de cambiar o concepto inicial que dela tiveches (ou creras entender). O meu problema son todas as connotacións que asocio á palabra partícula, entre elas a masa, a finitude, corporidade,... imaxino boliñas. Por se non abondase, resulta que é un bosón e ademáis participa en tres das catro interaccións básicas da materia. Isto non ven no libro (nin falta fai).

Ven isto a conto de varios momentos do libro onde ao lelos pensaba "vale, si, pero é algo máis complicado de como o contas".

Lembro cando abrín unha conta en pixelfed puxen na descrición algo así como "gústame a luz". Algo pretencioso, coelhesco, aparentemente xenérico pero que viña a significar moitas das cousas que se describen neste libro, sobre a omnipresencia da luz (literalmente), todas as súas aplicacións (tecnolóxicas ou non) así como da súa beleza.

Por formación profesional teño un nivel básico de coñecemento da historia e a ciencia básica que subxace na descrición que fai o autor sobre como foi evolucionando na historia o concepto de luz, así como os avances tecnolóxicos que do seu coñecemento saíron e as preguntas que este coñecemento permitiu facer, é dicir, a ciencia básica (teórica) retroalimentandose coa materialidade profana do laboratorio (e o mercado). Coñecer algún dos eventos e fitos descritos non quita emoción ao lelos de novo, así como tamén desfrutar da emoción evocada por lembrar esas formulacións teóricas aparentemente simples, cunhas ecuacións que encerran en si mesmas mundos (Maxwell, por exemplo). Lembro o loquísimo que me pareceu poder describir, con "números", unha onda tras ser difractada/reflexada/refractada. A Einstein/Plank/etc. non chego XD. Vale, pérdome falando de min.

Tema principal da obra.

O título da obra explícase indirectamente no último capítulo (unha elipse? dise así?) e fai referencia ao antropocentrismo do concepto luz. Isto non é un spoiler.

En realidade o libro fala da radiación electromagnética, como estivo presente desde pouco despois do Big Bang. Un concepto descrito (conxeturado) despois de todas esas aportacións e descubrimentos nas primeiras décadas do século XX grazas a estudar a natureza da luz. Sabías que non houbo luz no Universo ata moito despois do Big Bang? Loquísimo XD (haber había, pero chegaba a ningures)

Veña, volvo ao libro.

O libro é ameno e fácil de ler, non está orientado a persoas con coñecemento previo sobre a materia tratada, se non que intenta estimular a curiosidade da lectora e a que esta poña en valor a importancia do traballo das persoas que se ocupan dela. Non hai fórmulas matemáticas, nin se enreda en minucias, se non que esboza os fitos científicos que levaron a descubrimentos posteriores, tanto teóricos como prácticos no noso día a día (desde procedementos médicos e probas diagnósticas ata o "internet").

Está escrito con palabras simples e próximas, intentando resumir de xeito intelexible para persoas con coñecementos básicos as maravillas da luz.

Chimpún.

Temos ao autor @salvabara@astrodon.social no Fediverso. Tentado estiven de preguntarlle ao ler o libro se cando en astrofísica/cosmoloxía alguén se refiere á materia escura non sente certo pudor, se non se imaxina dentro de cincuenta anos (cincocentos?), coa mesma expresión na cara que alguén que hoxe en día lea sobre o éter luminífero?

Todo o respeto aquí por quen desde o método científico se atreve a conxeturar.

Ummm, según ía lendo... preguntábame a onde me quería levar o autor. En realidade estiven todo o tempo onde el quería: dándolle voltas á cabeza.

A historia é unha excusa para facer falar ao protagonista principal, que inicialmente se sitúa como narrador que pon a luz sobre outra persoa e mediada a novela sitúase no centro da acción. Este cambio, esta inversión, fai que a estrutura da novela atenda ás visicitudes dos protagonistas (isto non é un spoiler). Pequenos detalles como este, formais e sen complicacións, son moi bonitos de apreciar.

A novela semella ir nunha dirección pero realmente reflexiona acerca da identidade propia, da autopercepción e da construcción desa identidade en relación a nós mesmos e a quen nos rodea.

Hai algún capítulo que non lle atopei sentido, ou máis ben a razón da súa inclusión (no contexto da novela) pero pode que simplemente estivesen alí para facer falar aos protagonistas, como con toda a novela en xeral. Nisto doulle crédito ao autor, que sabe máis ca min.

É pecado darlle só tres estrelas, pero fágoo no contexto do propio autor, en relación aos outros libros seus que lin. Comparado con outros autores (coa maioría) ben merece catro estrelas (se isto das estrelas significa algo). A estas alturas teño o convencemento de que podo ler calquera libro deste autor, de que vai pagar a pena o esforzo aínda sendo uns mellores ou máis entretidos que outros, pero o xeito fluído en que che conta as cousas, incluso relaxado, atendendo ao detalle da vida cotiá pero falando das cousas que temos nada cabeza son moi do meu gusto.

Se tes gañas non dubides en darlle unha oportunidade.

en realidade con tres estreliñas ⭐ ⭐ ⭐ vai que chuta, pero haille que ser agradecidos. O que mais me gustou do relato foi o esforzo por incluír vocabulario das zonas onde acontecen os feitos, que podemos situar nunha zona de montaña entre Portugal e España. Os montes, os bosques, os ríos, a vexetación, os tipos de casas e traballos, ... cada cousa polo seu nome.

Ao rematar a Guerra Civil española unha cuadrilla de irregulares dos fascistas vencedores vai polo monte a cazar ateos e, de paso, a realizar actos de sabotaxe no seu nome para poñer a poboación en contra deles. Contrainsurxencia, creo que se lle di a isto. O estilo é aquel de Cormac McCarthy, a do deserto, Meridiano de sangre, onde todos son malos. Ou a de este outro, español, entre olivos e cabras, que non lembro o nome e podería miralo antes de escribir, pero non sería sincero, pero que tamén desfrutei. Nesta tamén, paga a pena o esforozo e sobre todo, se por idade ou eivas do sistema educativo, cres que isto é "fantasía violenta"... non o é. Hai licenzas artísticas que o autor colle, pero nos montes de media España, hai algo menos de 100 anos, a cousa ía así. Por certo, cos curas como argamasa entre o poder civil e militar. Nesta novela tampouco os curas quedan ben retratados.